Limburgs
Het Limburgse taalgebied bevindt zich, net als het Nederlands, in het midden van het Nederlands-Duitse dialectcontinuüm[1] dat zich uitstrekt van diep in Duitsland tot aan de Noordzee. Doordat Limburg zo mooi in het midden ligt, hebben Limburgssprekenden voordelen bij het begrijpen van buurtalen en -dialecten. Het Kölsch is tamelijk makkelijk te volgen, maar ook bijvoorbeeld het dialect van Straatsburg.
Een van de vele kenmerken van talen die als dialect van een standaardtaal worden gezien is dat men denkt dat ze niet leerbaar zijn. Het tegendeel is waar: iedere taal is leerbaar!
De redenen voor het feit dat er niet of nauwelijks cursusaanbod voor het leren van Limburgs als tweede taal (Lt2) is, zijn niet van taalkundige, maar van sociale en politieke aard die kortgezegd neerkomen op het gebrek aan status van het Limburgs. Met gebrek aan status hebben overigens alle minderheidstalen op de wereld te maken. Dikwijls worden deze bewust of onbewust onderdrukt door (sprekers van) de standaardtaal.
Graag brengen we in dit verband de uitspraak die gemunt is door Max Weinreich (1894-1969) in herinnering: ‘een taal is een dialect met een leger en een vloot’. Hierin komt het onderscheid tussen een dialect en een taal goed naar voren: het zijn niet de taalkundige, maar de sociale en politieke factoren die het ‘verschil’ tussen een taal en een dialect maken.
De Raad van Europa noopt alle natiestaten ertoe zorg te dragen voor hun regionale- en minderheidstalen, getuige deze aanbeveling in de zesde rapportage van de expertcommissie (een aanbeveling die overigens ook al in de vierde en vijfde rapportages te vinden was): “Verschaffen van voorzieningen om degenen (ook volwassenen) die geen Limburgs spreken in staat te stellen deze taal te leren.”[2]
De overheden laten het echter vaak behoorlijk afweten. Daarom heeft de Maas-Rijnschool de handschoen opgepakt. We bieden de volgende cursussen Limburgs als tweede taal (Lt2) aan:
- Limburgs voor nieuwkomers
Limburgs wordt een steeds aantrekkelijker provincie voor mensen die de drukte uit de Randstad of andere delen van Nederland willen ontvluchten. Zie bijvoorbeeld dit artikel www.1limburg.nl/mensen-van-andere-provincies-verhuizen-vaker-naar-limburg [3]
Bij deze cursus zal de aandacht liggen op het leren begrijpen van het Limburgs en het bereiken van een zelfredzaamheidsniveau in het Limburgs. Het eindniveau van deze kortdurende cursus ligt op ERK-niveau A1. Het spreekt vanzelf dat er tijdens deze cursus ook veel aandacht zal zijn voor cultuur, muziek en achtergronden die horen bij het Limburgse taalgebied.
2. Limburgs voor beginners
De voertaal tijdens de lessen in deze cursus zal zoveel mogelijk Limburgs zijn. Daarom is het handig als je al op beginnersniveau luistervaardig bent. De beoogde doelgroep van deze cursus bestaat uit:
- mensen die allang in de provincie wonen, met elke willekeurige thuistaal, en het Limburgs nog niet machtig zijn;
- mensen die in Limburg geboren en getogen zijn maar die het Limburgs niet machtig zijn.
3. Limburgs voor gevorderden: conversatie en lees- en schrijfvaardigheid in het Limburgs
Deze laatste cursus is bedoeld voor mensen die het Limburgs al behoorlijk beheersen en die willen werken aan het uitbreiden van hun conversatievaardigheden. Aan de hand van thema’s zal er gesproken en geluisterd worden. Dit wordt afgewisseld met aandacht voor het uitdiepen en verbreden van de grammaticale en taalkundige achtergrondkennis. Daarnaast is er in deze cursus, voor degenen die dat wensen, plaats voor het verbeteren van de lees- en schrijfvaardigheid.
[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Dialectcontinu%C3%BCm (29-07-2019)
[2] https://rm.coe.int/netherlands-6th-report-ecrml/16809f0bad